Doç. Dr. Matt Martinow

Teksas Üniversitesi, ABD

09:00 - 20:00

Çevremizde olup bitenler; Zekaya Evrimsel Bakış

İlk olarak şu soruya bir cevap vermemiz gerekiyor: "İnsanı, diğer hayvanlardan farklı kılan -varsa- nedir?" Bu soru, yüzlerce, hatta binlerce yıldır insan türünün kafasını kurcalayan bir mevzu olmuştur. Kimi bu soruya "ruh" cevabını vermiştir; kimi "edep" veya "ahlak" demiştir, kimi "düşünce" demiştir. Hatta herkesin kendince bir cevabı bile olabilir: sanat, din, müzik, felsefe, vs. Ancak bilimin cevabı, gerçeğe ulaşmak için olması gerektiği gibi, edebiyattan, laf oyunlarından, gevelemelerden uzaktır; açık ve nettir: "İnsanı diğer hayvanlardan ayıran birincil özellik, diğer hayvanlara göre daha büyük olacak şekilde evrimleşmiş beyin kapasitesidir." ya da biraz daha sade kelimelerle "fazlasıyla gelişmiş zeka düzeyidir". Dikkat edecek olursanız diğer kişilerce verilen tüm cevapların bu öncül cevaptan doğduğu görülecektir. Çünkü beynimiz haricindeki hiçbir özellik bizi tek başına diğer hayvan türlerinden ayırmaya yetmezken, beynimizin evrimi olmaksızın sayılan bilim, sanat, felsefe gibi daha soyut sebeplerin de geliştirilmesi asla mümkün olamayacaktı. Dolayısıyla odaklanılması gereken nokta, beynimizin neden bu şekilde evrimleştiğidir.   İnsanların büyük bir kısmı beynin evriminin insanı ayırt edici özellik olduğunu kabul eder ve kendi kendilerine bunu fark etmişlerdir de... Ne yazık ki, bilimin her zaman farklı yönlere çekilmiş olmasından ötürü bu bilgi, insan kibri ve egosuyla birleştiği zaman, "en üstün canlı olmak", "en değerli varlık olmak" ve türevleri gibi gülünç, türcü, bilim dışı ve gerçeklikten uzak yorumlara dönüşmüştür. Her ne kadar bu saptırmalar bilimi alakadar etmese de, insanların egosunu ve benliğini okşayan bu teselliler ve övüşler, toplumların gerçeklerden uzaklaşmasına sebep olmuştur. Bunun ayırdına varan, yani kendisinin herhangi bir şekilde doğadan üstün olduğunu sanmanın temelsizliğinin farkına varan biri, zaten daha sağlıklı düşünmeye başlayacak ve tarafsızlaşacaktır. Neyse ki son birkaç yüz yıldır insanlık hızlı bir şekilde bu aydınlanmayı yaşamakta ve evrimsel biyolojinin keşfi ve tüm bilimlere nüfuz eden gücü sayesinde toplum da gerçeklere yaklaşmaktadır.

- Friedrich Nietzsche